Antroxu (elp. antroŝu), estas la nomo en la asturia lingvo per kiu la karnavalaj festoj
en Asturio estas konataj.
Karnavalo estas festa tempo, populara en Asturio, tempo de maskovestado, de ĝojo.
Ĝi, ĉi tie ne estas tiel spektakla kiel en Brazilo, Kanariaj Insuloj aŭ en Kadizo, sed la
charangas
(1)
(elp. ĉarangas) respondecas pri motivigo de tiuj, kiuj plenigas la placojn
de la urboj kaj urbetoj avidaj ĝui ĉiun minuton de la tago, ĉiun programon elektitan
de la organizanto. La sardino prenas fokuson en la antroxu. Ĝi ĉeestas en granda
parto de la agoj de tiuj tagoj
(1)
Charanga, ankaŭ konata kiel fanfaro, estas brua, ĝenerale humura muzika grupo
kiu ĉefe uzas trumpetojn kaj aliajn blovinstrumentojn, kiuj zorgas pri animado kaj
amuzado de festoj, paradoj, adiaŭoj aŭ aliaj diversaj eventoj kutime akompanataj de
kantoj, kiuj kritikas aktualajn politikajn aŭ ekleziajn eventojn aŭ ambaŭ samtempe.
Lokaj festoj estas precipe gravaj, tiuj de Avilés, Gijón kaj Llanera, kiuj estas
celebrataj en la samaj tagoj, kaj tradicie la festado okazas ekde la sabato kaj mardo
de karnavalo
. O
viedo festas ĝian
K
arnavalon la se
m
ajnfinon post la
C
indro
-
m
erkredo,
ĉar dum la semajno kiam ĝin festas la ceteraj asturaj urboj kaj urbetoj, en Oviedo
ne estas festaj tagoj.
Antroxu Festivalo de Avilés. Ĝia plej grava festo koincidas kun sabato, en kiu okazas
la Internacia Descendo de la strato Galiana, kies informo estas priskribita en antaŭa
raporto. Vidu ĝin ĉe retadreso:
https://carleos.epv.uniovi.es/~faustino/raportoj/folkloro%20astura/descendo.html
Antroxu Festivalo de Gijón. En Gijón oni festas la Karnavalajn festojn koincide kun
la karnavaloj de la cetero el Hispanio kaj aliaj landoj, ĝenerale en la monato
Februaro. La festadoj komenciĝas per la populara Jueves de Comadres (ĵaŭdo de
klaĉistinoj, kie grupoj de virinoj kutime kunvenas por tagmanĝo aŭ vespermanĝo)
kaj daŭras ĝis la sekva mardo. Dum ĉiuj ĉi tiuj tagoj okazas Kostumkonkursoj,
fanfaroj, paradoj, kaj finfine, la plej grava parado (Karnavala lundo) estas okazigita
en la grandurbo por finiĝi la Karnaval-mardon, kun la legado de la testamento kaj la
entombigo de la Sardino, akompanata de granda nombro da larmoplenaj funebr-
antoj sed tamen kun pitoreskaj muzikbandoj kaj diversaj ĉarangaj kiuj konkuras
por ricevi premion al la plej bela, originala aŭ interesa, laŭ la kriterioj de la organiza
komitato. La entombigo (funebrado) de la sardino reprezentas abstinadon, mortiĝon
Verkis:
Ildefonso Domínguez
kaj faston dum Cindro-merkredo. Ĉi tiu entombigo, kiel ĉiuj
karnaval-festadoj, estas satira en naturo kaj la perfekta
kulmino por fini la tagoj da festadoj. En ĝia testamento por la
nuna jaro 2022, la sardino deklaris sian malamon al militoj kaj
li deziris amon, sanon kaj laboron por ĉiuj, dezirante ke ne
ekzistu malamon, perforton nek homofobion.
La origino de la “entombigo de la Sardino” ne estas sufiĉe
klarigita, ĉar ekzistas malsamaj versioj pri tio kaj ĝi ankaŭ
estas festata diversmaniere depende de la areo. La fino de la
sorto de la «Sardino» ankaŭ malsamas, ĉar en kelkaj lokoj ĝi
estas kremacita ĉe la paliso, entombigita aŭ ĵetita en la maron,
kie ĝi supozeble naskiĝis.
La urbo Gijón estas fakte karnavala, tiel ke civitanoj amasiĝas
al ĉiu planita aranĝo por doni gravecon al ĉiu festo tiel ke la
ĉefaj stratoj de Gijón, la centra Promenejo de Begoña (elp.
Begonja), same kiel Cimavilla (fiŝkapta distrikto de la urbo), la
jaĥtejo, aŭ la t. n. Muro de San Lorenzo (apud
-
stranda promen
-
ejo), inter aliaj areoj, estas laŭvorte inunditaj fare de festantoj
kiuj superas sin en la granda parado lundon, finante la feston
per la menciita “Entombigo de la Sardino”. Reĝo Pelayo, kies
statuo majeste leviĝas de sia piedestalo en la
P
laco de l
´M
arkizo
super la marhorizonto, ofte estas devigata partoprenanto en la
ŝercoj de iu karnavalulo, kiu staras sur la fontano, sur kiu li
estas instalita, kiam oni masko-vestas lin.
La charanga, kiu atingas la plej multajn meritojn, laŭ la opinio
de la organiza komitato, ricevas sian premion en la teatrejo
Jovellanos kie poste estas prezentado plena de ritmo, koloro
kaj ĝojo por la ĝuo de la spektantoj. En kelkaj verkoj de
mondfamaj pentristoj, kiel Francisco de Goya aŭ Evaristo
Valle, inter aliaj, oni povas vidi iajn karnavalajn scenojn.
La Antroxu festivalo de Llanera. La Antroxu okazas kun forto
al Llanera. Estas ega talento kaj ellaboritaj kostumoj kaj
maskoj kaj granda deziro reakiri feston kiel Antroxu.
Civitanoj turnis sin al partopreno kaj ĉeesto en la plenkreska
konkurso, kiu gastigis la parkon Cuno Corquera kaj en kiu la
koloro de la vestaĵoj, la bonhumoro de tiuj, kiuj portis ilin, kaj
la muziko, kiu sekvis la konkurson, igis Posadan, la ĉefurbo de
konsilio, ĉe granda festo.
La pandemio postulis virtualan ĉeeston pasintjare. La Fako de
Festoj, prezentis ĝustatempe la programadon por la kuranta
jaro 2022 kiu okazis de sabato la 26-a de februaro, ĝis la 1-a
de marto, mardo, kiu estis dediĉita por reveni al situacio
persone, kvankam kun vasta gamo de mezuroj, kiuj permesu
garantii la sansekurecon de la partoprenantoj en ĉiuj aktoj evitante fermitajn lokojn,
en kiuj estu malfacile konservi la konsilitan sekurecan distancon kaj ankaŭ la
homamasojn. Infanoj estis la grandaj protagonistoj de la komencoj de Antroxu en
Llanera.
Karnavalo de Oviedo. De la 26-a de februaro ĝis la 5-a de marto. La ĉefurbo de
Asturio reakiris sian tradician karnavalan paradon, omaĝe al la herooj de la
pandemio kaj alvokante la finon de la milito en Ukrainio. 695 konkursantoj, 7
ĉarangoj, la Urba Muzika Bando kaj la Reĝa Sakŝalmundo Urbo de Oviedo paradis
tra la stratoj de la urbo. La karnavalo venis al Oviedo kun la deziro revolucii la
urbon kaj plenigi ĝin per koloro kaj festo kiel okazis antaŭ la Pandemio de Kron-
viruso.
Dum la tuta semajnfino okazis gastronomiaj kaj ĉiaspecaj agadoj por la ĝuo de
oviedanoj kaj vizitantoj de la urbo. Kelkaj lernejoj en la urbo, kiel Ventanielles, San
Lázaro kaj La Gesta proponis ludeman edukan programon por la tri nelernejaj
tagoj de la Karnavalo. La Infana Karnaval-Konkurso okazis en la Ekspozicio kaj
Konferenca Centro de la Urbo Oviedo en la kategorio de paroj. Krom la
kostumkonkurso, la etuloj povis ĝui la spektaklon "Gutoj de Magio" de Teatro
Almozandia, vizaĝpentraĵon, fotobudon kaj Cirkomotric, serion de lerteco, ekvilibro
kaj kunordigo.
La Urbodomo kaj la Departemento de Sociaj Centroj ankaŭ organizis konkursojn
por elekti la plej bonajn kostumojn, la plej originalajn maskojn, montrofenestrojn
kaj ankaŭ manĝejojn. La plej grava tago estis sabato kun la parado kiu kuris tra
diversaj stratoj de la urbo (vidu mapon) Ĝi ekiris de la strato Doktoro Alfredo
Martínez kaj Placo de Ameriko. De tie, la partoprenantoj de la parado daŭrigis laŭ
avenuo Galicia kaj strato Toreno ĝis atingi Uría. De tie ĝi sekvis laŭ la kutimaj vojoj,
tra strato San Francisco, strato Eusebio González Abascal kaj placo de la Katedralo,
kie la festoj kulminis.
Dum la festotagoj oni povas gustumi la specialajn asturiajn
menuojn tipajn de ĉi tiu tagoj en la plej gravaj restoracioj de
la Princlando. Jen kelkaj ekzemploj: (1) Pote Asturiano, (2)
Fabada asturiana, (3) Frixuelos, (4) Picatostes, (5) Casadielles...
Okaze de prezenti kelkajn el ĝiaj plej bonaj produktoj al
vizitantoj de nia provinco, diversaj konkursoj estis organizitaj
dum ĉi tiuj datoj por ekscii kiu estas la plej bona restoracio
kiu kuiras la Asturian poton kaj la fabadan al kiu, kurioze,
tendencas partopreni restoracioj el aliaj hispanaj urboj. Rilate
al tiu organizita por la plej bona poto, partoprenis entute 50
restoracioj, kelkaj el ili alvenintaj el lokoj tiel pitoreskaj kiel
Majorko, Leono aŭ Toledo. Per hazardaj manĝgustumoj, 34
estis eliminitaj, do la finalistoj estis 16 kaj tiel estis malpli mal-
facile elekti la gajninton. La ĵurio ĉi-okaze kunvenis ĉe la
Parador de Corias (Cangas del Narcea). Antaŭ nomi la plej
bonan restoracion, la ĵurio deklaris ke ĝi estis tre altnivela
konkurso kaj ke la diferenco inter la tri gajnintoj konsistis el
m
algrandaj aferoj
. L
a restoracio
L
eitariegos de
C
angas de
N
arcea
estis elektita kiel la plej bona. La 2-an premion ricevis la
Gijón-restoracio Sauco dum Las Tablas del Campillín el
Oviedo, estis elektita kiel la 3-a premio.
La premio al la plej bona fazeolaĵo de la jaro 2022 estis
decidita en la restoracio Cortina en Villaviciosa, kie konkuris
26 restoracioj, kelkaj el ili ankaŭ ekster la
Asturia
P
rinclando.
La venkinto estis asturiano, el la kuirejo Casa Cabal, el la ĉef-
urbo
, O
viedo, du
m
la dua kaj tria pre
m
ioj iris al
G
ijón, konkrete
al la restoracioj La Gitana kaj Bodega de Miguel, respektive.
La plej bona fazeolaĵo preparita de partoprenantoj el aliaj
hispanaj provincoj laŭ la decido de la juĝantaro, estis tiu
prezentita de Casa
M
enéndez de
A
guilas
(M
urcio
). L
a juĝantaro
prezidita de la prestiĝa kuiristino Elena Arzak post blinda
gustumado argumentis, ke la elekto enkalkulis la guston, altan
nivelon de la prezentoj kaj kvaliton de la productoj. En la
“Tagoj de la faboj” esploristo de SERIDA (akronimo de la
Regiona Esploro kaj Disvolva Servo de Asturio) parolis en
konferenco al la ĉeestantaj produktantoj de ĉi tiu bongusta
lego
m
o pri la estonteco de la Granja fazeolo (faba nepra por
fari bonan stufaĵon de faboj
),
ke por garantii ĝian daŭr-
eblecon, necesus atingi pli bonan rendi
m
enton kaj estus
oportune fari kultivajn rotaciojn, adapti la se
m
ajn datojn kaj
uzi se
m
ojn kun origin-indika nomo.
1) POTE ASTURIANO
INGREDIENCOJ:
1
kg da terpo
m
oj
, 2
faskoj da lego
m
oj
, ½
kg da
porkaĵo, 2 kolbasoj, 2 sangaj kolbasoj, peco da lardo kaj salo.
PREPARADO.
En kaserolo entenanta malvarman akvon, kuiru la
viandon, kolbason, sangan kolbason, kaj lardon, las-
ante ĝin boli dum ĉirkaŭ du horoj kaj post tiu tempo
aldonu la legomojn, bone lavitajn kaj pikitaj. Oni
devas konsideri, ke la legomoj ne devas esti kuiritaj
aparte. Se ĝi estas mola, aldonu la sen-ŝeligitajn kaj
hakitajn terpomojn, spicu ĉion kaj lasu ĝin kuiri ĝis
la terpomoj moliĝos. Por ke ĝi ne sekiĝu dum ĝi
kuiras, vi povas aldoni akvon aŭ buljonon, se necese.
2) FABADA ASTURIANA
Unu el la plej gravaj paŝoj por la preparado de bona
fazeolo estas la elekto de tipo de fazeolo (faba en la
asturia lingvo) kiu estas pli granda ol la kutima kaj
mola kaj butereca vario kiu karakteriziĝas pro havi
bonegan guston kaj glatan teksturo. Ili ricevas la
nomon de faboj de la Granja (“ “)
INGREDIENCOJ: 750 g da faboj, 2 kolbasoj, 2
sangaj kolbasoj, 300 g da porkaĵo, 150 g da lardo kaj
safrano (se oni volas).
PREPARADO
La faboj devas esti trempitaj la nokton antaŭ la tago
kiun oni volas kuiri kaj la sekvan tagon oni donas al
ili la unuan boladon en la sama akvo, kie ili estis
verŝitaj kaj poste la akvo estas ŝanĝita kaj kun ĉi tiu
nova akvo oni komencas kuiri. Kiam ili komencas
boli, aldonu la akompanon, kiu antaŭe estis boligita
en alia pato, por forigi parton de la graso kaj, ĉio
kune, lasu ĝin kuiri malrapide dum 2 aŭ 3 horoj.
3) FRIXUELOS
INGREDIENCOJ POR 6 PERSONOJ: 1 litro da
lakto; 6 ovoj; 250 g da faruno; 1 kulero da feĉo,
sukero, oleo, salo kaj kulereto da anizo aŭ konjako
PREPARADO:
1-e En bovlo batu la ovojn
2-e Aldonu al la ovoj la farunon akompanitan de
kulero da feĉo, lakto, kulereto da anizo, kaj pinĉaĵo
da salo. Miksu ĉion bone, atentante ne formu bulojn
kaj lasu ĝin kazeiĝi dum du horoj.
3-e En pato, varmigu kuleron da oleo kaj kiam ĝi
estu varmega, aldonu kuleregon de la miksaĵo sufiĉa
por kovri la fundon de la pato formante maldikan
tavolon. Kiam ĝi komencas preni koloron, ĝi devus
esti renversita por ke ĝi povu koloriĝi sur la alia
flanko.
4-e Kiam la “frixueloj” estu frititaj oni devas pulvore disŝuti per sukero kaj transiri
ilin al ronda telero metante unu sur la alian. La operacio devas esti ripetita ĝis kiam
la pasto estu finita.
La tipaj frixuelos de Asturio atingis tiom da versioj, kiom kuiristoj faras ilin. Tamen,
unu el la aferoj, kiuj kaŭzis la plej grandan malkonsenton, estas la inkludo aŭ ne de
alkoholaĵoj en ĝia preparado.
4) PICATOSTES
INGREDIENCOJ: pano de la antaŭa tago, lakto, cinamo, sukero, citronŝelo, ovoj
kaj blanka vino
PREPARADO
Oni metas abunda lakto por boli (la kvanto dependas de la pano kiun oni aranĝos),
bastoneto da cinamo, sukero laŭ deziro kaj citronŝelo.
Tranĉu la panon en dikaj tranĉaĵoj de almenaŭ unu kaj duono aŭ du centimetroj kaj
metu ilin en pleto bone kune.
Kiam la lakto bolis, streĉu ĝin super la pano kaj lasu ĝis kiam estu tute absorbita.
Samtempe oni metas blankan vinon, sukeron kaj alian bastonon da cinamo en
kaserolo por fari siropon. Kiam ĝi estu farita, malaltigu la fajron sed ne forigu ĝin.
Kovru la tranĉaĵojn de pano en la batita ovo kaj fritu ilin en multe da oleo.
Dum oni forigas ilin el la pato, oni metas ilin en la siropon kaj lasas ilin ĝis la sekva
aro estu preta.
Kiam ĉiuj ili estu frititaj kaj metitaj en la kaserolo, oni devas profiti por verŝi la
resto de la siropo sur ilin.
(5) CASADIELLES
Casadiellas aŭ “casadielles” estas speco de dolĉa kukaĵo remburita per nuksoj,
sukero kaj anizo.
INGREDIENCOJ: Por la pasto: 250 ml da lakto, 250 ml da olivoleo, 1 kulereto da
salo, 500 g da faruno kaj 50 g da feĉo; por la remburaĵo: 1 kg da senŝeligitaj
juglandoj, 250 g da sukero, 1 glaso da dolĉa anizo, 2 ovoj kaj tri kuleroj da mielo.
PREPARADO
Verŝu la varman lakton en bovlon kaj solvu la feĉon en ĝi, poste la farunon kaj la
ceterajn ingrediencojn. Provu fari homogenan mason kaj lasu ĝin ripozi dum 5 aŭ 6
horoj.
Por fari la remburaĵon, metu la muelitajn nuksojn, sukeron, anizo, ovojn kaj mielon
en alian bovlon kaj lasu ĝin en atendo.
Kiam la pasto sufiĉe ripozis, ĝi estas streĉita helpe de kuireja rulilo kaj tranĉita en
pecojn laŭ la dezirata grandeco (ili povas esti kvadratoj de 12 x 12 centimetroj).
Poste, en la centron de ĉiu kvadrato, oni metas kvanton da remburaĵo, kiu povas esti
ekvivalenta al kulero, kiu poste estas disvastigita laŭlonge, lasante la randojn liberaj
por ke ruliĝu la pasto laŭ cilindra formo, por fine streĉi la kunigan randon per la
fingroj aŭ per forko.
Kiam la preparado estu finita, la “casadielles” estas pretaj por esti frititaj, kio devas
esti farita sur meza fajro kun multe da oleo kaj finfine, jam frititaj la“casadielles”,
devas esti transdonitaj al pleto, kie ili estos surŝutitaj per sukero kaj muelita cinamo,
antaŭ ol esti servitaj ĉe la tablo.
F
F
r
r
a
a
t
t
e
e
c
c
o
o
d
d
e
e
A
A
m
m
i
i
k
k
o
o
j
j
d
d
e
e
l
l
a
a
f
f
a
a
b
b
o
o
j
j
L
L
a
a
F
F
r
r
a
a
t
t
e
e
c
c
o
o
d
d
e
e
A
A
m
m
i
i
k
k
o
o
j
j
d
d
e
e
l
l
a
a
F
F
a
a
b
b
o
o
j
j
d
d
e
e
l
l
a
a
P
P
r
r
i
i
n
n
c
c
l
l
a
a
n
n
d
d
o
o
d
d
e
e
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
o
o
,
,
e
e
s
s
t
t
a
a
s
s
e
e
n
n
o
o
g
g
a
a
s
s
t
t
r
r
o
o
n
n
o
o
m
m
i
i
a
a
F
F
r
r
a
a
t
t
e
e
c
c
o
o
s
s
e
e
n
n
p
p
r
r
o
o
f
f
i
i
t
t
a
a
,
,
k
k
u
u
n
n
s
s
i
i
d
d
e
e
j
j
o
o
e
e
n
n
V
V
i
i
l
l
l
l
a
a
v
v
i
i
c
c
i
i
o
o
s
s
a
a
d
d
e
e
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
o
o
,
,
k
k
i
i
u
u
n
n
a
a
s
s
k
k
i
i
ĝ
ĝ
i
i
s
s
l
l
a
a
2
2
3
3
-
-
a
a
n
n
d
d
e
e
n
n
o
o
v
v
e
e
m
m
b
b
r
r
o
o
2
2
0
0
1
1
3
3
,
,
k
k
u
u
n
n
l
l
a
a
c
c
e
e
l
l
o
o
k
k
a
a
j
j
v
v
o
o
l
l
o
o
p
p
r
r
o
o
m
m
o
o
c
c
i
i
i
i
,
,
d
d
i
i
s
s
k
k
o
o
n
n
i
i
g
g
i
i
k
k
a
a
j
j
ĝ
ĝ
u
u
i
i
l
l
a
a
k
k
u
u
l
l
t
t
u
u
r
r
o
o
n
n
d
d
e
e
l
l
a
a
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
a
a
F
F
a
a
b
b
a
a
s
s
a
a
m
m
e
e
k
k
i
i
e
e
l
l
l
l
a
a
r
r
i
i
t
t
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
k
k
u
u
t
t
i
i
m
m
o
o
j
j
k
k
i
i
u
u
j
j
e
e
s
s
t
t
a
a
s
s
c
c
e
e
l
l
e
e
b
b
r
r
a
a
t
t
a
a
j
j
e
e
n
n
ĝ
ĝ
i
i
a
a
h
h
o
o
n
n
o
o
r
r
o
o
,
,
k
k
i
i
u
u
b
b
a
a
z
z
i
i
ĝ
ĝ
a
a
s
s
s
s
u
u
r
r
k
k
v
v
a
a
r
r
p
p
o
o
s
s
t
t
u
u
l
l
a
a
t
t
o
o
j
j
:
:
K
K
u
u
l
l
t
t
i
i
v
v
a
a
d
d
o
o
,
,
U
U
z
z
o
o
,
,
D
D
e
e
f
f
e
e
n
n
d
d
o
o
k
k
a
a
j
j
Ĝ
Ĝ
u
u
o
o
d
d
e
e
l
l
a
a
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
a
a
F
F
a
a
b
b
a
a
.
.
T
T
i
i
u
u
c
c
e
e
l
l
e
e
ĝ
ĝ
i
i
f
f
a
a
r
r
a
a
s
s
a
a
g
g
a
a
d
d
o
o
j
j
n
n
c
c
e
e
l
l
a
a
n
n
t
t
a
a
j
j
n
n
a
a
t
t
i
i
n
n
g
g
i
i
t
t
i
i
u
u
j
j
n
n
c
c
e
e
l
l
o
o
j
j
n
n
.
.
•
•
R
R
e
e
n
n
k
k
o
o
n
n
t
t
i
i
ĝ
ĝ
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
i
i
n
n
t
t
e
e
r
r
t
t
r
r
a
a
k
k
t
t
a
a
d
d
o
o
j
j
k
k
u
u
n
n
l
l
a
a
l
l
o
o
k
k
a
a
k
k
a
a
j
j
A
A
ŭ
ŭ
t
t
o
o
n
n
o
o
m
m
a
a
A
A
d
d
m
m
i
i
n
n
i
i
s
s
t
t
r
r
a
a
c
c
i
i
o
o
,
,
R
R
i
i
k
k
o
o
l
l
t
t
i
i
s
s
t
t
o
o
j
j
,
,
M
M
a
a
n
n
ĝ
ĝ
p
p
r
r
o
o
v
v
i
i
z
z
-
-
a
a
n
n
t
t
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
M
M
e
e
r
r
k
k
a
a
t
t
i
i
s
s
t
t
o
o
j
j
p
p
o
o
r
r
t
t
r
r
o
o
v
v
i
i
s
s
o
o
l
l
v
v
o
o
j
j
n
n
a
a
l
l
l
l
a
a
p
p
r
r
o
o
b
b
l
l
e
e
m
m
o
o
j
j
d
d
e
e
l
l
a
a
m
m
a
a
l
l
s
s
a
a
m
m
a
a
j
j
s
s
e
e
k
k
t
t
o
o
r
r
o
o
j
j
.
.
•
•
P
P
a
a
r
r
t
t
o
o
p
p
r
r
e
e
n
n
o
o
k
k
i
i
e
e
l
l
Ĵ
Ĵ
u
u
r
r
i
i
o
o
j
j
e
e
n
n
l
l
a
a
P
P
l
l
e
e
j
j
b
b
o
o
n
n
a
a
F
F
a
a
b
b
a
a
d
d
a
a
e
e
n
n
l
l
a
a
M
M
o
o
n
n
d
d
a
a
K
K
o
o
n
n
k
k
u
u
r
r
s
s
o
o
k
k
a
a
j
j
a
a
l
l
i
i
a
a
j
j
f
f
a
a
b
b
o
o
j
j
-
-
f
f
a
a
r
r
a
a
d
d
k
k
o
o
n
n
k
k
u
u
r
r
s
s
o
o
j
j
i
i
n
n
t
t
e
e
r
r
p
p
r
r
o
o
f
f
e
e
s
s
i
i
u
u
l
l
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
n
n
e
e
p
p
r
r
o
o
f
f
e
e
s
s
i
i
u
u
l
l
o
o
j
j
k
k
i
i
e
e
l
l
l
l
a
a
p
p
o
o
p
p
u
u
l
l
a
a
r
r
a
a
j
j
p
p
o
o
r
r
d
d
o
o
m
m
-
-
m
m
a
a
s
s
t
t
r
r
i
i
n
n
o
o
j
j
,
,
p
p
r
r
o
o
m
m
o
o
c
c
i
i
o
o
k
k
a
a
j
j
f
f
a
a
b
b
o
o
k
k
u
u
i
i
r
r
a
a
d
d
o
o
,
,
k
k
l
l
a
a
s
s
o
o
j
j
i
i
n
n
t
t
e
e
r
r
l
l
a
a
p
p
l
l
e
e
j
j
m
m
a
a
l
l
g
g
r
r
a
a
n
n
d
d
a
a
j
j
,
,
k
k
t
t
p
p
.
.
•
•
I
I
n
n
f
f
o
o
r
r
m
m
a
a
j
j
k
k
o
o
n
n
f
f
e
e
r
r
e
e
n
n
c
c
o
o
j
j
,
,
B
B
a
a
b
b
i
i
l
l
a
a
d
d
o
o
j
j
,
,
R
R
o
o
n
n
d
d
a
a
j
j
T
T
a
a
b
b
l
l
o
o
j
j
,
,
E
E
k
k
s
s
p
p
o
o
z
z
i
i
c
c
i
i
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
F
F
a
a
b
b
a
a
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
a
a
n
n
a
a
G
G
u
u
s
s
t
t
u
u
m
m
o
o
j
j
.
.
•
•
K
K
r
r
e
e
a
a
d
d
o
o
d
d
e
e
l
l
a
a
1
1
-
-
a
a
K
K
o
o
n
n
g
g
r
r
e
e
s
s
o
o
k
k
a
a
j
j
R
R
o
o
n
n
d
d
a
a
T
T
a
a
b
b
l
l
o
o
p
p
r
r
i
i
l
l
a
a
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
a
a
j
j
F
F
a
a
b
b
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
F
F
a
a
b
b
o
o
j
j
,
,
k
k
i
i
u
u
j
j
e
e
s
s
t
t
a
a
s
s
k
k
u
u
l
l
t
t
i
i
v
v
i
i
t
t
a
a
j
j
e
e
n
n
H
H
i
i
s
s
p
p
a
a
n
n
i
i
o
o
k
k
u
u
n
n
D
D
.
.
O
O
.
.
P
P
.
.
,
,
R
R
e
e
g
g
u
u
l
l
i
i
g
g
a
a
j
j
K
K
o
o
n
n
s
s
i
i
l
l
i
i
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
K
K
v
v
a
a
l
l
i
i
t
t
-
-
m
m
a
a
r
r
k
k
o
o
j
j
.
.
•
•
K
K
u
u
n
n
l
l
a
a
b
b
o
o
r
r
i
i
k
k
u
u
n
n
m
m
a
a
l
l
s
s
a
a
m
m
a
a
j
j
A
A
d
d
m
m
i
i
n
n
i
i
s
s
t
t
r
r
a
a
c
c
i
i
o
o
j
j
p
p
o
o
r
r
l
l
a
a
k
k
r
r
e
e
a
a
d
d
o
o
d
d
e
e
l
l
a
a
p
p
r
r
o
o
j
j
e
e
k
k
t
t
o
o
n
n
o
o
m
m
i
i
t
t
a
a
:
:
“
“
D
D
i
i
a
a
g
g
n
n
o
o
z
z
o
o
d
d
e
e
l
l
a
a
s
s
i
i
t
t
u
u
a
a
c
c
i
i
o
o
d
d
e
e
l
l
a
a
k
k
u
u
l
l
t
t
i
i
v
v
a
a
d
d
o
o
d
d
e
e
F
F
a
a
b
b
a
a
d
d
e
e
l
l
a
a
G
G
r
r
a
a
n
n
j
j
a
a
,
,
s
s
t
t
a
a
r
r
i
i
g
g
o
o
d
d
e
e
b
b
i
i
e
e
n
n
-
-
m
m
o
o
d
d
e
e
l
l
o
o
k
k
a
a
j
j
k
k
r
r
e
e
a
a
d
d
o
o
d
d
e
e
K
K
u
u
l
l
t
t
i
i
v
v
-
-
L
L
e
e
r
r
n
n
e
e
j
j
o
o
e
e
n
n
l
l
a
a
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
o
o
P
P
r
r
i
i
n
n
c
c
l
l
a
a
n
n
d
d
o
o
”
”
,
,
p
p
o
o
r
r
s
s
t
t
i
i
m
m
u
u
l
l
i
i
l
l
a
a
k
k
u
u
l
l
t
t
i
i
v
v
a
a
d
d
o
o
n
n
i
i
n
n
t
t
e
e
r
r
l
l
a
a
p
p
l
l
i
i
j
j
u
u
n
n
a
a
j
j
g
g
e
e
n
n
e
e
r
r
a
a
c
c
i
i
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
a
a
n
n
t
t
a
a
ŭ
ŭ
e
e
n
n
i
i
g
g
i
i
l
l
a
a
r
r
e
e
v
v
e
e
n
n
o
o
n
n
k
k
a
a
j
j
e
e
v
v
o
o
l
l
u
u
o
o
n
n
d
d
e
e
l
l
a
a
K
K
a
a
m
m
p
p
a
a
r
r
a
a
M
M
e
e
d
d
i
i
o
o
.
.
P
P
o
o
r
r
t
t
i
i
o
o
,
,
l
l
a
a
U
U
r
r
b
b
o
o
d
d
o
o
m
m
o
o
d
d
e
e
V
V
i
i
l
l
l
l
a
a
v
v
i
i
c
c
i
i
o
o
s
s
a
a
d
d
i
i
s
s
p
p
o
o
n
n
i
i
g
g
a
a
s
s
a
a
l
l
l
l
a
a
p
p
r
r
o
o
j
j
e
e
k
k
t
t
o
o
l
l
a
a
n
n
e
e
c
c
e
e
s
s
a
a
j
j
n
n
t
t
e
e
r
r
e
e
n
n
o
o
j
j
n
n
.
.
•
•
P
P
r
r
o
o
m
m
o
o
c
c
i
i
o
o
d
d
e
e
g
g
a
a
s
s
t
t
r
r
o
o
n
n
o
o
m
m
i
i
a
a
j
j
r
r
e
e
n
n
k
k
o
o
n
n
t
t
i
i
ĝ
ĝ
o
o
j
j
d
d
e
e
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
a
a
F
F
a
a
b
b
o
o
k
k
u
u
n
n
a
a
l
l
i
i
a
a
j
j
u
u
r
r
b
b
o
o
j
j
d
d
e
e
H
H
i
i
s
s
p
p
a
a
n
n
i
i
o
o
:
:
G
G
r
r
a
a
n
n
a
a
d
d
o
o
,
,
T
T
o
o
m
m
e
e
l
l
l
l
o
o
s
s
o
o
,
,
Á
Á
g
g
u
u
i
i
l
l
a
a
s
s
.
.
.
.
.
.
R
R
e
e
z
z
u
u
l
l
t
t
e
e
d
d
e
e
l
l
a
a
a
a
d
d
m
m
i
i
n
n
i
i
s
s
t
t
r
r
a
a
d
d
o
o
k
k
a
a
j
j
p
p
r
r
o
o
m
m
o
o
c
c
i
i
o
o
d
d
e
e
t
t
i
i
u
u
j
j
a
a
g
g
a
a
d
d
o
o
j
j
,
,
l
l
a
a
k
k
u
u
l
l
t
t
u
u
r
r
a
a
k
k
a
a
j
j
g
g
a
a
s
s
t
t
r
r
o
o
n
n
o
o
m
m
i
i
a
a
ĝ
ĝ
e
e
m
m
e
e
l
l
i
i
ĝ
ĝ
o
o
i
i
n
n
t
t
e
e
r
r
l
l
a
a
U
U
r
r
b
b
o
o
d
d
o
o
m
m
o
o
j
j
d
d
e
e
G
G
r
r
a
a
n
n
a
a
d
d
o
o
k
k
a
a
j
j
V
V
i
i
l
l
l
l
a
a
v
v
i
i
c
c
i
i
o
o
s
s
a
a
d
d
e
e
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
o
o
f
f
a
a
r
r
e
e
d
d
e
e
l
l
a
a
u
u
r
r
b
b
e
e
s
s
t
t
r
r
o
o
j
j
d
d
e
e
l
l
a
a
d
d
u
u
m
m
u
u
n
n
i
i
c
c
i
i
p
p
o
o
j
j
.
.
•
•
P
P
a
a
r
r
t
t
o
o
p
p
r
r
e
e
n
n
i
i
l
l
a
a
f
f
a
a
b
b
a
a
d
d
a
a
n
n
g
g
u
u
s
s
t
t
u
u
m
m
a
a
d
d
o
o
n
n
,
,
f
f
a
a
r
r
a
a
n
n
t
t
e
e
p
p
o
o
e
e
n
n
t
t
-
-
a
a
r
r
o
o
n
n
k
k
a
a
j
j
k
k
o
o
n
n
s
s
i
i
d
d
e
e
r
r
o
o
n
n
d
d
e
e
ĉ
ĉ
i
i
u
u
j
j
ĝ
ĝ
i
i
a
a
j
j
i
i
n
n
g
g
r
r
e
e
d
d
i
i
e
e
n
n
c
c
o
o
j
j
e
e
n
n
t
t
i
i
u
u
j
j
r
r
e
e
s
s
t
t
o
o
r
r
a
a
c
c
i
i
o
o
j
j
,
,
k
k
i
i
e
e
l
l
a
a
p
p
l
l
e
e
j
j
b
b
o
o
n
n
a
a
j
j
f
f
a
a
b
b
a
a
d
d
o
o
j
j
e
e
s
s
t
t
a
a
s
s
k
k
u
u
i
i
r
r
i
i
t
t
a
a
j
j
,
,
s
s
e
e
r
r
ĉ
ĉ
-
-
a
a
n
n
t
t
e
e
l
l
a
a
F
F
a
a
b
b
a
a
d
d
a
a
n
n
M
M
a
a
j
j
s
s
t
t
r
r
a
a
n
n
R
R
e
e
c
c
e
e
p
p
t
t
o
o
n
n
,
,
k
k
u
u
n
n
l
l
a
a
c
c
e
e
l
l
o
o
a
a
l
l
-
-
p
p
r
r
o
o
k
k
s
s
i
i
m
m
i
i
ĝ
ĝ
i
i
a
a
l
l
e
e
k
k
s
s
c
c
e
e
l
l
e
e
n
n
c
c
o
o
,
,
l
l
a
a
o
o
p
p
t
t
i
i
m
m
u
u
m
m
a
a
r
r
e
e
z
z
u
u
l
l
t
t
o
o
,
,
d
d
e
e
k
k
u
u
i
i
r
r
-
-
a
a
ĵ
ĵ
o
o
b
b
o
o
n
n
e
e
f
f
a
a
r
r
i
i
t
t
a
a
.
.
L
L
a
a
i
i
n
n
t
t
e
e
n
n
c
c
o
o
e
e
s
s
t
t
a
a
s
s
f
f
a
a
r
r
i
i
e
e
l
l
d
d
o
o
n
n
a
a
ĵ
ĵ
o
o
n
n
k
k
u
u
n
n
ĉ
ĉ
i
i
u
u
j
j
i
i
l
l
i
i
,
,
i
i
l
l
i
i
a
a
j
j
k
k
u
u
i
i
r
r
e
e
j
j
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
k
k
i
i
u
u
k
k
u
u
i
i
r
r
a
a
s
s
i
i
l
l
i
i
n
n
.
.
•
•
R
R
e
e
g
g
u
u
l
l
e
e
ĉ
ĉ
e
e
e
e
s
s
t
t
i
i
a
a
l
l
i
i
a
a
j
j
n
n
Ĉ
Ĉ
a
a
-
-
p
p
i
i
t
t
r
r
o
o
j
j
n
n
d
d
e
e
G
G
a
a
s
s
t
t
r
r
o
o
n
n
o
o
m
m
i
i
a
a
j
j
F
F
r
r
a
a
t
t
e
e
c
c
o
o
j
j
.
.
•
•
O
O
r
r
g
g
a
a
n
n
i
i
z
z
i
i
s
s
i
i
a
a
n
n
Ĉ
Ĉ
a
a
p
p
i
i
t
t
r
r
o
o
n
n
k
k
o
o
i
i
n
n
-
-
c
c
i
i
d
d
e
e
k
k
u
u
n
n
l
l
a
a
K
K
u
u
l
l
t
t
u
u
r
r
a
a
k
k
a
a
j
j
G
G
a
a
s
s
-
-
t
t
r
r
o
o
n
n
o
o
m
m
i
i
a
a
S
S
e
e
m
m
a
a
j
j
n
n
o
o
d
d
e
e
L
L
e
e
s
s
F
F
a
a
-
-
b
b
e
e
s
s
,
,
k
k
i
i
u
u
o
o
k
k
a
a
z
z
a
a
s
s
ĉ
ĉ
i
i
u
u
n
n
m
m
a
a
r
r
t
t
o
o
n
n
e
e
n
n
V
V
i
i
l
l
l
l
a
a
v
v
i
i
c
c
i
i
o
o
s
s
a
a
,
,
e
e
n
n
k
k
i
i
u
u
,
,
k
k
r
r
o
o
m
m
l
l
a
a
e
e
k
k
z
z
a
a
l
l
t
t
i
i
ĝ
ĝ
o
o
d
d
e
e
l
l
a
a
F
F
a
a
b
b
a
a
,
,
e
e
s
s
t
t
a
a
s
s
n
n
o
o
m
m
i
i
t
t
a
a
j
j
l
l
a
a
n
n
o
o
v
v
a
a
j
j
C
C
o
o
f
f
r
r
a
a
d
d
e
e
s
s
,
,
p
p
r
r
e
e
-
-
m
m
i
i
o
o
j
j
k
k
a
a
j
j
d
d
i
i
s
s
t
t
i
i
n
n
g
g
o
o
j
j
a
a
l
l
j
j
u
u
ĝ
ĝ
i
i
t
t
a
a
j
j
a
a
l
l
p
p
e
e
r
r
s
s
o
o
n
n
o
o
j
j
,
,
a
a
s
s
o
o
c
c
i
i
o
o
j
j
a
a
ŭ
ŭ
m
m
e
e
r
r
i
i
t
t
a
a
-
-
n
n
t
t
a
a
j
j
e
e
n
n
t
t
o
o
j
j
s
s
i
i
g
g
n
n
i
i
f
f
a
a
j
j
e
e
n
n
l
l
a
a
d
d
i
i
s
s
-
-
v
v
a
a
s
s
t
t
i
i
g
g
o
o
,
,
d
d
e
e
f
f
e
e
n
n
d
d
o
o
a
a
ŭ
ŭ
p
p
r
r
o
o
m
m
o
o
c
c
i
i
o
o
d
d
e
e
l
l
a
a
A
A
s
s
t
t
u
u
r
r
i
i
a
a
F
F
a
a
b
b
a
a
k
k
u
u
n
n
ĉ
ĉ
i
i
t
t
i
i
u
u
j
j
k
k
v
v
a
a
l
l
i
i
f
f
i
i
k
k
o
o
j
j
:
:
F
F
a
a
b
b
a
a
d
d
e
e
O
O
r
r
o
o
,
,
F
F
r
r
a
a
t
t
-
-
e
e
c
c
o
o
d
d
e
e
H
H
o
o
n
n
o
o
r
r
o
o
,
,
F
F
r
r
a
a
t
t
e
e
c
c
o
o
d
d
e
e
M
M
e
e
-
-
r
r
i
i
t
t
o
o
,
,
A
A
m
m
b
b
a
a
s
s
a
a
d
d
o
o
r
r
o
o
k
k
a
a
j
j
K
K
o
o
n
n
s
s
u
u
l
l
o
o
.
.
F
F
r
r
a
a
t
t
e
e
c
c
o
o
d
d
e
e
A
A
m
m
i
i
k
k
o
o
j
j
d
d
e
e
l
l
e
e
s
s
F
F
a
a
-
-
b
b
e
e
s
s
e
e
s
s
t
t
i
i
s
s
p
p
r
r
e
e
m
m
i
i
i
i
t
t
a
a
p
p
e
e
r
r
l
l
a
a
t
t
i
i
t
t
o
o
l
l
o
o
“
“
P
P
l
l
e
e
j
j
B
B
o
o
n
n
a
a
K
K
u
u
n
n
l
l
a
a
b
b
o
o
r
r
a
a
n
n
t
t
o
o
”
”
.
.
L
L
a
a
u
u
n
n
i
i
f
f
o
o
r
r
m
m
o
o
u
u
z
z
a
a
t
t
a
a
d
d
e
e
l
l
a
a
F
F
r
r
a
a
-
-
t
t
a
a
r
r
o
o
e
e
n
n
s
s
i
i
a
a
j
j
f
f
e
e
s
s
t
t
o
o
j
j
k
k
o
o
n
n
s
s
i
i
s
s
t
t
a
a
s
s
e
e
l
l
:
:
m
m
a
a
r
r
b
b
l
l
u
u
a
a
k
k
o
o
s
s
t
t
u
u
m
m
o
o
,
,
b
b
l
l
a
a
n
n
-
-
k
k
a
a
ĉ
ĉ
e
e
m
m
i
i
z
z
o
o
k
k
a
a
j
j
r
r
u
u
ĝ
ĝ
a
a
k
k
r
r
a
a
v
v
a
a
-
-
t
t
o
o
,
,
b
b
r
r
u
u
n
n
a
a
m
m
a
a
n
n
t
t
e
e
l
l
o
o
,
,
p
p
a
a
n
n
a
a
m
m
a
a
ĉ
ĉ
a
a
p
p
e
e
l
l
o
o
a
a
ŭ
ŭ
f
f
l
l
a
a
v
v
g
g
r
r
i
i
z
z
a
a
k
k
a
a
n
n
v
v
a
a
s
s
o
o
k
k
a
a
j
j
k
k
o
o
l
l
ĉ
ĉ
e
e
n
n
o
o
d
d
e
e
k
k
i
i
u
u
p
p
e
e
n
n
d
d
a
a
s
s
l
l
a
a
m
m
e
e
d
d
a
a
l
l
o
o
a
a
ŭ
ŭ
i
i
n
n
s
s
i
i
g
g
n
n
o
o
d
d
e
e
l
l
a
a
F
F
r
r
a
a
t
t
e
e
c
c
o
o
.
.
L
L
a
a
s
s
t
t
a
a
n
n
d
d
a
a
r
r
d
d
o
o
,
,
b
b
r
r
u
u
n
n
k
k
o
o
l
l
o
o
r
r
a
a
,
,
h
h
a
a
v
v
a
a
s
s
l
l
a
a
ŝ
ŝ
i
i
l
l
d
d
o
o
n
n
d
d
e
e
l
l
a
a
F
F
r
r
a
a
t
t
-
-
e
e
c
c
o
o
b
b
r
r
o
o
d
d
i
i
t
t
a
a
s
s
u
u
r
r
s
s
i
i
a
a
f
f
r
r
o
o
n
n
t
t
-
-
f
f
l
l
a
a
n
n
k
k
e
e
k
k
a
a
j
j
l
l
a
a
ŝ
ŝ
i
i
l
l
d
d
o
o
d
d
e
e
A
A
s
s
t
t
u
u
-
-
r
r
i
i
o
o
m
m
a
a
l
l
a
a
n
n
t
t
a
a
ŭ
ŭ
e
e
.
.